Απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και οι εργασιακές μεταβολές στη μνημονιακή περίοδο

Γιώργος Διαγουρτάς

MSc Οικονομικών Επιστημών

ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ

Τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά της ανεργίας στη χώρα μας σε σύγκριση με την υπόλοιπη ΕΕ

Ένα ακόμη βασικό επιχείρημα για την εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών ήταν το αφήγημα, πως εφόσον  η ελληνική οικονομία βρει την ανταγωνιστικότητά της στην παγκόσμια οικονομία θα επανέλθει σύντομα σε ρυθμούς ανάπτυξης και η ανεργία θα επανέλθει σύντομα σε φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό δεν έχει συμβεί από το 2010 που ψηφίστηκε από την ελληνική Βουλή και εφαρμόστηκε το 1ο μνημόνιο. Μελετώντας τα στοιχεία του Πίνακα 4 παρατηρείται πως το ποσοστό των εργαζομένων στο σύνολο του πληθυσμού ηλικίας 15-64 έτη μειώνεται συνεχώς από το 2008 και έπειτα. Μεγαλύτερη ήταν η μείωση την διετία 2011-2012 που το ποσοστό των εργαζομένων μειώθηκε κατά 8,3 ποσοστιαίες μονάδες (πάνω από 650 χιλ εργαζόμενοι λιγότεροι) με αποτέλεσμα το 2012 η Ελλάδα να έχει το μικρότερο ποσοστό εργαζομένων στο σύνολο του ενεργού ηλικιακά πληθυσμού στην Ε.Ε. Η πτώση συνεχίστηκε και το 2013 με αποτέλεσμα λιγότερο από τους μισούς κατοίκους της χώρας της ηλικιακής ομάδας 15-64 να εργάζονται (48,8% έναντι 65% στην ΕΕ). Από το 2014 και μετά η Ελλάδα παρουσιάζει μια ισχνή αύξηση στο ποσοστό των εργαζομένων ξεπερνώντας κατά λίγο το 50%. Παρ΄ όλα αυτά εξακολουθεί να εμφανίζει με μεγάλη διαφορά από την 2η χειρότερη Ιταλία (κοντά στο 57%) το μικρότερο ποσοστό εργαζομένων στην Ε.Ε (Γράφημα 12).

Πίνακας 4 :Ποσοστό εργαζομένων ηλικίας 15-64

Γράφημα 12 :Ποσoστό εργαζομένων ηλικίας 15-64, 2015

Όπως είναι φυσιολογικό όταν εργάζεται μόλις ο μισός ηλικιακά ενεργός πληθυσμός ο δείκτης ανεργίας της χώρας οδηγείται σε ανεξέλεγκτα επίπεδα. Τον Μάιο του 2016 η ανεργία στην Ελλάδα εποχιακά διορθωμένη είναι 23,5% (23,4τον Ιούνιο σύμφωνα με την τελευταίο δελτίο τύπου της ΕΛ.ΣΤΑΤ) ενώ το 1ο τετράμηνο του 2014 είχε φτάσει στο 27,8% (Γράφημα 13).

Γράφημα 13 :Ποσοστό ανεργίας

Μελετώντας τα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. για τον πληθυσμό των απασχολούμενων και των ανέργων φαίνεται πως αν και οι άνεργοι έχουν μειωθεί το 1ο τρίμηνο του 2016 κατά 150 χιλ και σε ποσοστό 4,3%  από το 1ο τρίμηνο του 2014, ο αριθμός των απασχολούμενων έχει αυξηθεί μόλις κατά 100 χιλ και περίπου κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες (Γράφημα 14). Αυτό μπορεί να ερμηνευθεί από το γεγονός πως μεγάλο μέρος του ενεργού πληθυσμού εξακολουθεί να μεταναστεύει (υπολογίζεται από το 2010 και μετά έχουν μεταναστεύσει 500 χιλ οικονομικά ενεργός πληθυσμός της χώρας). Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε πως ως εργαζόμενος σύμφωνα με την ΕΛ.ΣΤΑΤ. θεωρείται το άτομο που στην εβδομάδα της έρευνας εργάστηκε έστω και μία ώρα. Συνυπολογίζοντας το γεγονός του αυξανόμενου ρυθμού σύναψης συμβάσεων ευέλικτης μορφής εργασίας και της χαμηλής παραγωγικότητας γίνεται εύκολα αντιληπτό πως :

·                     ναι μεν η ανεργία μειώνεται αλλά αυτό δεν επιφέρει την ανάλογη αύξηση των θέσεων εργασίας.

·                      οι περισσότερες πλέον νέες θέσεις εργασίας είναι “ευέλικτης” μορφής γεγονός που δεν αποτελεί επιλογή του εργαζόμενου αλλά του εργοδότη.

·                     σε συνδυασμό με τη μείωση των μισθών, μειώνεται η παραγωγικότητα και παρά την αύξηση του αριθμού των εργαζομένων το ΑΕΠ της χώρας μειώνεται.

·                     Επίσης λόγω του υψηλού αριθμού μετανάστευσης εργατικού δυναμικού στο εξωτερικό η μείωση του ποσοστού ανεργίας είναι εν μέρει εικονική

Γράφημα 14

Επίσης, στην Ελλάδα η ανεργία έχει ενδιαφέροντα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά συγκρίνοντας την με την υπόλοιπη Ε.Ε.. Παρουσιάζει μεγάλη διαφοροποίηση ως προς το φύλο καθώς είναι κατά περίπου 40%  (27,8% οι γυναίκες έναντι 19,8% των ανδρών)  μεγαλύτερη στις γυναίκες έναντι 4% περίπου στην υπόλοιπη Ευρωζώνη (Γράφημα 15). Επιπλέον, το 75% των ανέργων είναι μακροχρόνια άνεργοι έναντι του 50% στην υπόλοιπη Ε.Ε. (Γράφημα 16).  Τέλος μεγάλες διαφοροποιήσεις στα ποσοστά ανεργίας εμφανίζονται και ως προς το επίπεδο εκπαίδευσης των ανέργων στην Ελλάδα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ε.Ε.. Η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα στην Ε.Ε. που το ποσοστό ανεργίας των αποφοίτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ξεπερνά αυτό των αποφοίτων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης ενώ πολύ κοντά βρίσκεται και το ποσοστό ανεργίας των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όταν στην υπόλοιπη Ε.Ε. το ποσοστό των ανέργων αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και δευτεροβαθμιας εκπαίδευσης είναι περίπου το 1/3 και το 1/2 αντίστοιχα του ποσοστού των ανέργων αποφοίτων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (Γράφημα 17) .

Γράφημα 15 :Ποσοστό ανεργίας ανά φύλο για το 2015

Γράφημα 16: Ποσοστό ανεργίας με βάση τη διάρκεια, 2015

 Γράφημα 17 : Ποσοστό ανεργίας ανά επίπεδο εκπαίδευσης

Μετά από 7 χρόνια εφαρμογής πολιτικών λιτότητας και εσωτερικής υποτίμησης, με ήδη 4 μνημόνια να δεσμεύουν τη χώρα έως το 2060 είναι σαφές πως σύμφωνα με όλους τους βασικούς οικονομικούς δείκτες η εφαρμογή αυτών των πολιτικών έχει επιφέρει την απόλυτη καταστροφή στην ελληνική οικονομία. Μάλιστα οι κοινωνικές επιπτώσεις στην καθημερινότητα των πολιτών είναι εμφανείς. Η δημόσια υγεία και η κοινωνική ασφάλιση καταρρέει λόγω των δημοσιονομικών περικοπών, η υπογγεννητικότητα αυξάνεται, τα ψυχικά νοσήματα πολλαπλασιάζονται και η κοινωνία εκφασίζεται αναζητώντας αφανείς εχθρούς. Είναι βέβαιο πως όσο η χώρα μας εξακολουθεί να βρίσκεται δεσμευμένη στις πολιτικές δημοσιονομικής λιτότητας η οικονομική και κοινωνική κρίση θα διαιωνίζεται. Είναι απόλυτα σαφές πως το βάρος της καπιταλιστικής κρίσης στη χώρα έπεσε εξολοκλήρου  στα μεσαία και χαμηλά στρώματα των εργαζόνενων και των συνταξιούχων. Το μεγάλο κεφάλαιο εξασφαλίζοντας τη μείωση του κόστους εργαασίας διασφάλισε και σε πολλές περιπτώσεις διεύρυνε με την τακτική της επικράτησης των μονοπολίων σε κλάδους τα κέρδη του. Αν δεν υπάρξει  αναδιανομή του πλούτου, απόκτηση νομισματικής κυριαρχίας και δημόσιες επενδύσεις και κυρίως επικράτηση της λαικής κυριαρχίας, οι εργαζόμενοι της χώρας και τα αδύναμα στρώματα θα εξακολουθούν για πολλές δεκαετίες να παραμένουν στη δίνη της κρίσης και της στασιμότητας.

Η τέχνη στην Ελλάδα είναι «underground» ή απλά εγκλωβισμένη σε «μαύρα μονοπάτια»;

Αλέξης Δαμασκόπουλος

Director-Filmmaker-Produser

Στα τέλη της δεκαετίας του 80', μεγαλώνοντας στην Πάτρα σε ηλικία 13 ετών περίπου, ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με την techno μουσική σκηνή. Πολύ γρήγορα βρέθηκα πίσω από τα decks, να κάνω αυτό που αγαπούσα. Nα παίζω μουσική και να με πλημμυρίζει το συναίσθημα, προτρέποντας με τη μουσική μου ανθρώπους να χορεύουν και να περνούν όμορφα!

Η techno μουσική, ειδικά τότε και πόσο μάλλον στην Ελλάδα και την Πάτρα ήταν πραγματικά «underground» μουσική σκηνή. Ήταν για λίγους... και καλούς!

Η ανάγκη να ανακαλύψω ακόμα περισσότερα πράγματα σχετικά με την techno μουσική με έβγαλε από τα στενά περιθώρια της Πάτρας. Οι επισκέψεις στην Αθήνα ήταν πλέον συχνές και ένα-δυο club πάντα υπήρχαν για να βγεις και να ακούσεις ένα guest dj από το εξωτερικό.

Εκεί άρχισα να αντιλαμβάνομαι σημαντικές διάφορες στη μουσική ανάμεσα στους Έλληνες και ξένους djs αλλά και παραγωγούς. Μια πρώτη σκέψη που μου είχε έρθει στο μυαλό, ήταν πως γίνεται ο Άγγλος dj που κάνει να δει ήλιο ίσως και δεκαπέντε μέρες να βγάζει τόσο πολύ θετικά vibes μέσα από τη μουσική του, ενώ οι εγχώριοι μουσικοί ακολουθούσαν τη λογική του όσο πιο dark τόσο πιο ποιοτικό. Καμία σχέση με την πραγματικότητα φυσικά.

Επόμενο βήμα ήταν τα ταξίδια στο εξωτερικό, όπου εκεί ήρθε και παγιώθηκε η αρχική μου σκέψη. Σταμάτησα να βγαίνω στα ελληνικά πάρτυ και με την πρώτη ευκαιρία ταξίδευα στο εξωτερικό για να απολαύσω τη μουσική που αγαπούσα. Άγνωστοι djs προς εμένα σε χώρες, όπως η Αγγλία, η Γερμανία, η Ισπανία και η Αμερική, έδιναν τον καλύτερό τους εαυτό και τη θετική τους ενέργεια προς τον κόσμο, πράγμα που το έβλεπες να ξεχειλίζει μπροστά σου.

Τελειώνοντας τις πρώτες μου σπουδές -τις οποίες δεν μετουσίωσα σε πράξη φυσικά- βρέθηκα στο μαγικό κόσμο των τηλεοπτικών παραγωγών. Η δυνατότητα να δημιουργείς με εικόνα και ήχο ήταν αυτό που με μάγεψε και ακολούθησα τη σκηνοθεσία ως επάγγελμα μέχρι και σήμερα.

Όλα αυτά τα χρόνια έχω παρακολουθήσει πολλές θεατρικές παραστάσεις, έχω κάνει παραγωγές σε μικρού μήκους ταινίες και βρέθηκα στο ίδιο έργο θεατής. «Μαύρες» παραστάσεις, καταθλιπτικά σενάρια και γενικά αποκόμισα την αίσθηση, ότι όσο πιο «μαύρο», τόσο πιο καλλιτεχνικό φαντάζει! Αυτό δεν ισχύει σε όλες τις παραστάσεις, αλλά αποτελεί βασικό κανόνα. Αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που με οδήγησαν να μεταβώ στη Γερμανία, όπου πλέον είναι η βάση μου. Προσπάθησα να εμβαθύνω στο θέμα, έκανα συζητήσεις με ηθοποιούς, σκηνοθέτες, παραγωγούς, αλλά τελικά δεν κατάφερα να οδηγηθώ σε κάποιο συμπέρασμα.

Σε μια Αθήνα, όπου φιλοξενεί εκατοντάδες παραστάσεις, ανταγωνιζόμενη το Παρίσι και το Λονδίνο ψάχνεις με το μικροσκόπιο να βρεις χαρούμενα θέματα. Σε μια χώρα όπου κυριαρχεί ο ήλιος, η θάλασσα, τα καταπληκτικά τοπία, ο αρχαίος πολιτισμός, η κληρονομιά μας, η ιστορία μας με την παγκόσμια αναγνώριση, δείχνουμε να μην το χαιρόμαστε, να μην αξιοποιούμε αυτά που απλόχερα μας έχει δώσει αυτός ο τόπος!

Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στη μουσική, το θέατρο, τις ταινίες μας αλλά και στην καθημερινότητα μας.


Τι μας συμβαίνει αλήθεια;